قرقری فرمان

یکی از مشکلات پرتکرار و آزاردهنده در خودروها، شنیدن صدای قرقری یا تق‌تق هنگام گردش فرمان است. این صدا معمولاً علامتی از وجود نقص در سیستم فرمان یا اجزای مرتبط با آن است که اگر به موقع رفع نشود، می‌تواند باعث افزایش هزینه‌های تعمیر، کاهش ایمنی رانندگی و نارضایتی راننده شود. در این مقاله به طور جامع به موضوع قرقری فرمان می‌پردازیم، علل، عواقب، روش‌های تشخیص، نحوه تعمیر و توصیه‌های کاربردی را برای رانندگان و تعمیرکاران خودرو بررسی می‌کنیم.

قرقری فرمان چیست

قرقری فرمان به صدای تق‌تق یا صدای خش‌خش غیرعادی گفته می‌شود که معمولاً هنگام چرخاندن فرمان خودرو به طرفین شنیده می‌شود. این صدا غالباً نشان‌دهنده وجود مشکل در یکی از اجزای سیستم فرمان یا تعلیق خودرو است، مثل مفصل‌های فرمان، بوش‌ها، جعبه فرمان، یا حتی قطعات سیستم کمک‌فنر.

گاهی ممکن است این صدا با احساس سفتی یا عدم روانی در گردش فرمان همراه باشد که نشان می‌دهد فرمان به درستی عمل نمی‌کند و نیاز به بررسی و تعمیر دارد.

 اهمیت تشخیص به موقع قرقری فرمان

• افزایش ایمنی: سیستم فرمان یکی از حیاتی‌ترین اجزای خودروست و خراب شدن آن خطر تصادف را افزایش می‌دهد.
• کاهش هزینه‌های تعمیر: تعمیر زودهنگام به مراتب ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر از تعویض کامل قطعات است.
• راحتی رانندگی: صدای مزاحم و سختی فرمان باعث خستگی و کاهش تمرکز راننده می‌شود.
• حفظ سلامت سایر قطعات: با ادامه کارکرد در شرایط خراب، سایر اجزا مانند سیستم تعلیق یا لاستیک‌ها هم آسیب می‌بینند.

 اجزای اصلی سیستم فرمان و نقش آنها در ایجاد صدای قرقری

برای درک بهتر علت قرقری فرمان، باید با اجزای کلیدی سیستم فرمان آشنا شویم:

•  جعبه فرمان (گیربکس فرمان)

این بخش مسئول انتقال فرمان و کنترل چرخش چرخ‌هاست. اگر روغن داخل جعبه فرمان کم یا کثیف شود یا قطعات داخلی خراب شوند، صدای قرقری ایجاد می‌شود.

•  میل فرمان و مفصل‌ها

میل فرمان و مفصل‌های آن (مانند مفصل‌های کروی یا بوش‌ها) اتصال بین فرمان و جعبه فرمان را برقرار می‌کنند. لق شدن، خشکی یا خرابی این مفصل‌ها باعث قرقری می‌گردد.

• سیستم هیدرولیک فرمان (در خودروهای مجهز)

روغن هیدرولیک فشار لازم را برای روانی گردش فرمان فراهم می‌کند. کمبود یا آلودگی روغن هیدرولیک باعث صدا و سختی فرمان می‌شود.

•  سیستم تعلیق و کمک‌فنرها

سیبک‌ها، بوش‌ها و اجزای تعلیق جلو که فرمان را به چرخ‌ها متصل می‌کنند نقش مهمی در کیفیت برگشت فرمان دارند. خرابی این قطعات نیز باعث ایجاد صدا می‌شوند.

 علل رایج قرقری فرمان

بر اساس بخش‌های بالا، مهم‌ترین عوامل ایجاد صدای قرقری عبارتند از:

•  کمبود یا کثیفی روغن هیدرولیک فرمان

در خودروهای هیدرولیک، نقص در سیستم روغن‌رسانی فرمان مانند کمبود یا آلودگی روغن، باعث کاسته شدن فشار و صدای غیرعادی می‌شود.

•  خرابی مفصل‌های فرمان

مفصل‌های کروی یا بوش‌های میل فرمان کهنه یا ساییده شده، وقتی فرمان می‌چرخد ایجاد صدای تق‌تق می‌کنند.

•  خرابی جعبه فرمان

شایع ترین قطعه‌ای که باعث صدای قرقری فرمان می‌شود گیربکس فرمان است، به ویژه اگر روغن داخل آن کم یا آلوده باشد یا چرخ‌دنده‌ها خراب شده باشند.

•  خشک شدن یا خرابی بوش‌ها و سیبک‌ها

بوش‌ها و سیبک‌ها وظیفه جذب ضربات را دارند و اگر خشک یا شکسته شوند، صدا و سختی فرمان به وجود می‌آید.

•  مشکلات کمک‌فنر و سیستم تعلیق جلو

کمک‌فنر و قطعات مرتبط که از گردش فرمان حمایت می‌کنند، در صورت خرابی، باعث ایجاد صدای غیر طبیعی و خش‌خش هنگام پیچیدن می‌شوند.

 عواقب نادیده گرفتن صدای قرقری فرمان

ندیده گرفتن این صدای هشدار دهنده باعث:

• فرسودگی بیشتر قطعات و نیاز به تعمیرات سنگین
• عدم کنترل درست خودرو و افزایش خطر تصادف
• خستگی و استرس راننده به دلیل فرمان سخت یا غیرقابل پیش‌بینی
• هزینه‌های بالاتر تعمیر در آینده

 چگونه علت صدای قرقری را تشخیص دهیم؟

•  بررسی سطح روغن هیدرولیک

اولین گام بررسی سطح و کیفیت روغن هیدرولیک فرمان است. سطح روغن باید در محدوده استاندارد باشد و رنگ آن تمیز و بدون آلودگی دیده شود.

•  مشاهده وضعیت جعبه فرمان و میل گاردان

با نگاه زیر خودرو یا باز کردن کاپوت، می‌توان علائم نشت روغن یا آسیب در جعبه فرمان را دید.

• تست حرکت فرمان

وقتی خودرو در حال پارک است، فرمان را به چپ و راست بچرخانید و به صدا و سفتی آن دقت کنید. اگر فرمان خیلی سفت است یا قرقری می‌دهد، مفصل‌ها احتمالا خراب هستند.

•  بازدید بوش‌ها و سیبک‌ها

بازرسی دقیق‌تر توسط تعمیرکار و استفاده از تجهیزات تخصصی جهت تشخیص لق بودن یا خرابی بوش‌ها.

•  تست کمک‌فنر و تعلیق

تست ضربه و لرزش کمک‌فنرها و بررسی سلامت بوش‌ها و اتصالات.

 روش‌های رفع و تعمیر قرقری فرمان

•  تعویض یا شارژ روغن هیدرولیک فرمان

اگر روغن کم یا کثیف است، حتما آن را تعویض کنید و از روغن با مشخصات مناسب استفاده نمایید.

•  تعویض مفصل‌ها و بوش‌های معیوب

تعویض مفصل کروی فرمان، بوش‌ها و سیبک‌های آسیب‌دیده تاثیر چشمگیری در رفع قرقری دارد.

•  تعمیر یا تعویض جعبه فرمان

اگر مشکل از داخل گیربکس فرمان است، باید توسط متخصص تعمیر شود یا در صورت خرابی کامل، تعویض گردد.

•  سرویس سیستم تعلیق و کمک‌فنرها

بازدید و تعویض قطعات خراب مثل کمک‌فنر و سیبک‌ها کارکرد فرمان را به حالت نرمال باز می‌گرداند.

•  روان‌کاری و تزریق گریس مناسب

برخی مفصل‌ها و بوش‌ها با تزریق گریس یا روان‌کننده استاندارد بهبود پیدا می‌کنند.

 نکات مهم در نگهداری سیستم فرمان برای جلوگیری از قرقری فرمان

• سرویس دوره‌ای مرتب سیستم فرمان و تعلیق
• استفاده از روغن و گریس با کیفیت بالا و توصیه شده توسط سازنده خودرو
• تعویض به موقع قطعات معیوب برای پیشگیری از خرابی‌های ثانویه
• عدم وارد کردن فشار غیرضروری به فرمان مثل گردش زیاد در جا یا حرکت ناگهانی
• انتخاب قطعات یدکی معتبر و اورجینال، مثل محصولات برندهای مطرح ایرانی.

خرید قرقری فرمان در شیراز

صدای قرقری فرمان یک هشدار مهم برای راننده است که نباید نادیده گرفته شود. با شناخت دقیق اجزا، علل و راه حل‌ها در این مقاله، شما می‌توانید به آسانی مشکل را تشخیص داده و با سرویس و تعمیر مناسب، از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کنید. استفاده از قطعات مرغوب و نگهداری منظم منجر به افزایش طول عمر سیستم فرمان و ارتقای ایمنی خودرو می‌شود.