در خودروهای دنده‌ای، انتقال نیرو از موتور به گیربکس به واسطه مجموعه‌ای به نام کلاچ انجام می‌شود. قلب این مجموعه، صفحه کلاچ است؛ قطعه‌ای دایره‌ای که با سطح اصطکاکی خاص خود، امکان انتقال یا قطع موقت نیروی موتور را به شفت ورودی گیربکس فراهم می‌کند. کارایی صحیح صفحه کلاچ برای تعویض نرم دنده‌ها، جلوگیری از ضربه به سیستم انتقال قدرت و شتاب‌گیری روان اهمیت حیاتی دارد.

تعریف و عملکرد صفحه کلاچ

صفحه کلاچ، یا Clutch Disc، قطعه‌ای اصطکاکی است که بین فلایویل و صفحه فشار (Pressure Plate) قرار می‌گیرد. این قطعه با چسبیدن به فلایویل و چرخیدن همزمان با آن، گشتاور موتور را به گیربکس منتقل می‌کند.

عملکرد

وقتی راننده پدال کلاچ را رها می‌کند، صفحه فشار، صفحه کلاچ را به فلایویل می‌فشارد و اصطکاک به حدی می‌رسد که نیروی موتور بدون لغزش به گیربکس منتقل شود. هنگام فشردن پدال، صفحه فشار از روی صفحه کلاچ بلند می‌شود و ارتباط نیرویی قطع می‌گردد.

کاربرد صفحه کلاچ در خودرو

• انتقال نیرو: انتقال گشتاور موتور به گیربکس به صورت کنترل‌شده.
• امکان شروع حرکت نرم: جلوگیری از ضربه ناگهانی به گیربکس و دیفرانسیل.
• تعویض روان دنده‌ها: بدون گیر یا صدای ناخوشایند.
• جذب لرزش‌های موتور: به کمک فنرهای صفحه کلاچ.

جایگاه صفحه کلاچ در خودرو

صفحه کلاچ بین فلایویل موتور و صفحه فشار کلاچ داخل پوسته کلاچ نصب می‌شود. این مجموعه در ابتدای شفت ورودی گیربکس قرار دارد و اولین نقطه انتقال نیرو پس از میل‌لنگ است.

جنس صفحه کلاچ

سطح اصطکاکی

• مواد ارگانیک (Organic): فیبر آلی و رزین، متداول در خودروهای سواری.
• مواد نیمه‌متالیک: ترکیبی از فلز و الیاف برای دوام بیشتر.
• سرامیک یا فیبر کربن: در خودروهای مسابقه‌ای یا سنگین، مقاوم به حرارت بالا.

بخش مرکزی (هسته)

• فولاد سخت‌کاری شده: برای استحکام بالا.

فنرهای دمپر

• فولاد فنری: جذب‌کننده ضربات و نوسانات.

اجزای مرتبط با صفحه کلاچ

• فلایویل: صفحه سنگین متصل به میل‌لنگ که سطح نصب صفحه کلاچ است.
• صفحه فشار: اعمال‌کننده نیروی فشاری برای اتصال صفحه کلاچ به فلایویل.
• یاتاقان رهاکننده: قطعه واسط آزادسازی کلاچ هنگام فشردن پدال.
• سیستم هیدرولیک/مکانیکی کلاچ: انتقال نیروی پای راننده به صفحه فشار.

علت خرابی صفحه کلاچ

سایش سطح اصطکاکی

بر اثر تماس مداوم با فلایویل و صفحه فشار در حین رانندگی.

• سوختگی سطح

به دلیل حرارت زیاد ناشی از لغزش طولانی (نیم‌کلاچ در سربالایی یا ترافیک سنگین).

• شکستگی فنرهای دمپر

به دلیل ضربه ناگهانی یا استفاده نادرست (تعویض دنده با دور موتور بالا).

• تاب برداشتن یا ترک خوردگی

در اثر گرمای زیاد یا نصب نادرست.

دلایل خراب شدن صفحه کلاچ

دلایل فنی:

• استفاده از قطعات بی‌کیفیت.
• نصب غیراصولی و عدم تنظیم مناسب فشار.

دلایل رفتاری:

• عادت به نیم‌کلاچ مداوم.
• بکسل کردن یا حمل بار بیش از حد ظرفیت.
• تعویض دنده با دور موتور نامناسب.

شرایط محیطی:

• رانندگی در ترافیک‌های مستمر.
• جاده‌های کوهستانی و پرشیب.

تفاوت در کلاس‌های مختلف خودرو

خودروهای اقتصادی شهری

• صفحه کلاچ کوچک‌تر، سطح اصطکاک آلی، قیمت مناسب، عمر متوسط.

خودروهای لوکس

• طراحی نرم و بی‌صدا، مواد پیشرفته برای دوام و راحتی بیشتر.

خودروهای سنگین

• قطر بزرگتر، ترکیب سرامیکی/فلزی برای تحمل گشتاور و حرارت بالا.

خودروهای مسابقه‌ای

• مواد سبک و مقاوم (کربن یا سرامیک)، عملکرد سریع، طول عمر کوتاه ولی مقاوم در شرایط افراطی.

زمان و علائم تعویض صفحه کلاچ

زمان معمول

• خودروهای سواری: ۸۰ تا ۱۲۰ هزار کیلومتر بسته به سبک رانندگی.
• خودروهای سنگین: ۲۰۰ هزار کیلومتر یا بیشتر.

علائم نیاز به تعویض

• لغزش کلاچ و کم‌شدن توان خروجی.
• بوی سوختگی.
• تعویض دنده سخت یا همراه با لرزش.
• صدای تق‌تق ناشی از فنر شکسته.

نکات نگهداری

• استفاده از کلاچ فقط هنگام تعویض دنده یا توقف کامل.
• جلوگیری از نیم‌کلاچ طولانی.
• سرویس دوره‌ای سیستم هیدرولیک یا مکانیکی کلاچ.
• انتخاب قطعه اصل متناسب با مدل خودرو.

صفحه کلاچ قطعه‌ای است که عملکرد آن تأثیر مستقیم بر کیفیت رانندگی و سلامت گیربکس دارد. انتخاب متریال مناسب، نصب صحیح و رعایت نکات استفاده، می‌تواند عمر این قطعه را به حداکثر برساند. در کلاس‌های مختلف خودرو، طراحی و مواد این قطعه بر اساس نیازهای خاص همان دسته انتخاب می‌شود، اما هدف اصلی در همه موارد یکسان است: انتقال نرم، دقیق و کنترل‌شده نیروی موتور به چرخ‌ها.

خرید صفحه کلاچ در شیراز

آماد پارت با سال‌ها تجربه در تأمین و عرضه قطعات یدکی خودرو، به یکی از معتبرترین مراکز فروش دیسک و صفحه کلاچ در شیراز تبدیل شده است. این مجموعه با گردآوری برندهای معتبر داخلی و خارجی، انتخابی مطمئن برای رانندگان، تعمیرکاران و فروشگاه‌های قطعات یدکی فراهم کرده است.

از برترین برندهای صفحه کلاچ موجود در آماد پارت میتوان به برندهای داخلی و وارداتی نظیر کیک، آماتا، MWH، IPNC، ایساکو، عظام، هرینگتون و … اشاره کرد.

سال‌ها همکاری آماد پارت با تعمیرگاه‌های بزرگ و فروشگا‌ه‌های قطعات، نشان‌دهنده کیفیت کالا و خدمات این مجموعه است. مشتریان قدیمی این مرکز، با اطمینان از اصالت و عملکرد محصولات، خرید خود را به آماد پارت می‌سپارند.

برای خرید صفحه کلاچ کیک، آماتا، MWH، IPNC، ایساکو، عظام یا هرینگتون در شیراز، آماد پارت یک انتخاب حرفه‌ای و قابل اعتماد است. این فروشگاه با تمرکز بر کیفیت، تنوع، قیمت مناسب و خدمات سریع، تجربه‌ای متفاوت از خرید قطعات یدکی را به شما ارائه می‌دهد.